13 Mayıs 2013 Pazartesi

Beşiktaş'ta Bir Tayyare Fabrikası


Belgeselde ele alınan kişi Nuri Demirağ… Bir işadamı. Demiryolları ihalelerine girerek Türkiye’de en fazla demiryolu inşaatını yapan müteahhit olmuş, yaptığı işlerin mükemelliği ve kişisel çabası nedeniyle, bir efsane kahramanı olarak anılmıştır. Kendisine Atatürk tarafından “Demirağ” soyadı verilmiştir.


Tamamlandığında 548 km uzunluğa ulaşan Samsun-Erzurum hattı; 22 km uzunluğundaki 138 tüneli, 22 demir köprüsü, yazları 1 günde sayısı 27 bini bulan işçileriyle, Türk müteahhitliğinin iftihar vesilelerinden birisi olmuş ve Demirağ’a büyük servet kazandırmıştır. Demirağ, cumhuriyetin çok önemli fabrikalarının da müteahhitliğini yapmıştır.

Nuri Demirağ, yalnızca genç cumhuriyetin ilk girişimcilerinden biri değildir. Ulusal özgüvenimizi kazanma yönünde verdiği mücadelenin yanı sıra, inandığı projelere yerli mühendis ve işçilerle imza atması nedeniyle de yaşadığı dönem için ayrı bir öneme sahiptir. Demirağ, 1930′larda dünyada daha emekleme çağında olan havacılık sektörüne yatırım yapmış, Beşiktaş’ta bir fabrika ve Yeşilköy’de de bir havaalanı kurmuştur. Türk Hava Kurumu’ndan sipariş aldığı 64 planör ve 12 uçağı imal etmiş, ama uçaklar teknik nedenler ileri sürülerek reddedilmiştir. Bunun üzerine Demirağ, elinde kalan uçakların iyi ve güvenilir olduğunu ispatlamak için bir uçuş okulu kurmuş, toplam 420 pilot yetiştirmiştir. 60 bin saat uçuş yapan uçakları ise hiç kaza yapmamıştır. Bu uçakların yurtdışına satışına yasak getirilmiş, fabrikası ve havaalanı istimlak edilmiştir. Yaptığı yolcu uçağı dikkatleri üzerine çekerken, yetkililer tarafından reddedilmiştir.

Dünya savaşının gölgesinde, özel havacılık sanayisi gibi çok önemli bir alanda böylesine bir teşebbüsün neticesiz kalmasının, hatta reddedilmesinin altındaki sebepleri, dönemin siyasi tarihinin irdelenmesi, Nuri Demirağ’ın davranış ve ilişkilerinin tanıklarla anlatılması, belgeselin içeriğini oluşturuyor



Size: 1.37GB

Hiç yorum yok: